Periode 2005 / Project Flow Food / Opdrachtgever NAi / Locatie Rotterdam / Met Lofvers | van Bergen | Kolpa architecten, Rob Baris, Vincent Kuypers

Flow-Food is een ruimtelijk-culinaire blik in toekomst van het Nederlandse Landschap van 2070. Door de opkomende krachten van zowel zout als zoet water los te laten op het Nederlandse landschap ontstaat een ongekende rijke biodiversiteit. Dit landschap zal vele ruimtelijke vormen en gedaantes aan nemen. Tijdens de tweede Architectuur Biënnale Rotterdam is dit landschap eenmalig voor te proeven in de vorm van een uniek diner.

Waterhuishouding

Vanwege klimatologische veranderingen zullen in de komende decennia de neerslagpatronen drastisch veranderen en de zeespiegel stijgen. Daarnaast is de veerkracht en het absorptievermogen van de Hollandse bodem zover afgenomen, dat het polderlandschap niet langer in staat is om de druk van het wassende water te weerstaan.

Tenslotte kantelt de Nederlandse bodem door geologische krachten langzaam over de diagonaal zodat het westen steeds lager en het oosten steeds hoger ten opzichte van de zeespiegel komen te liggen. Het water krijgt zienderogen meer vrijspel en het Nederlandse landschap verandert in hoog tempo. Wat zijn de toekomstige ruimtelijke en gastronomische potenties van het Nederlandse landschapwanneer er sprake is van een vergaande vernatting?

Nieuwe landschappen

De basis van het nieuwe landschap wordt gevormd door de wisselwerking tussen zout en zoet water. Toekomstige kust uitbereidingen richting zee creëren een graduele overgang van lagunes waar smakelijke wieren, algen en zoutwater goenten groeien. Hoog opstuivende zandduinen verruigen met jeneverbessen en duindoorn voor overheerlijke wijnen en compotes. Door het wassende water ontstaat in de laaggelegen delen van Nederland een rijk gedifferentieerd landschap. Dit ooit op het watergewonnen landschap van polders en droogmakerijen biedt juist doorwaterrijke milieus kansen voor nieuwe productiegronden. Het zoute waterdringt langzaam door tot de oppervlakte van onze kostbare landbouwgronden doorgedrongen en biedt voedingsbodem voor ziltegroenten als lamsoor, zeeasperges en kolen. In de brakke overgangsgebieden wordt paling gevangen en volop schaal en schelpdieren gekweekt. Het is een paradijs voor vogels als ganzen en eenden. Stedelijke milieus liggen als zoetwater lenzen in het zilte landschapen vormen kleinschalige tuinbouw gronden voor waterkers, watermunt en loken.

Opkruipend tegen de oostelijke heuvelruggen groeien op de laaggelegen natte en op de hoger gelegen droge terrashellingen gewassen als rijst en granen. Landinwaarts ontstaan onder invloed van de rivieren zoetwater biotopen. Zij zijn de visvijvers voor snoek en karper. Tenslotte nemen de bossen op kleinschalige wijze de oorspronkelijke melk en vleesproductie van depolders over. De overheersende rol van water wordt beschouwd als eenpositieve bijdrage aan de vernieuwing van het landschap en haarproductie kwaliteiten: van een defensieve op boter, kaas en eieren gerichte planologie naar een veelzijdige culinaire planologie.

Tentoonstelling en diner

Flow-Foodillustreert de transformatie middels een schematische doorsnede overNederland waarin de nieuwe productielandschappen en haar culinairepotenties worden weergegeven. In het kader van de tweede ArchitectuurBiënnale is Flow-Food vormgegeven als een eenmalig diner, waar de producten van het nieuwe landschap worden uitgeserveerd.